Osmanlı Devleti'nin Anadolu ve Rumeli Politikası (Tarih)
Osmanlı Beyliği'nin kurulduğu tarihlerde Anadolu Selçuklu
Devleti yıkılmak üzereydi. Anadolu'da merkezi otorite bozulduğundan çok sayıda
beylik kurulmuştu. Beylikler arasında birlik ve beraberlik yoktu. Siyasal
rekabet görülüyordu. Batı Anadolu'nun bir bölümü Bizans'ın denetimindeydi. Doğu
Karadeniz'de Trabzon Rum imparatorluğu egemendi. Ayrıca Ceneviz ve Venediklilerin
de kolonileri bulunuyordu. Moğolların baskısı sonucu Anadolu'daki Türk nüfus
artmıştı. Anadolu'nun güneyinde bulunan beylikler ise Memlüklerin
korumasındaydı.
Osmanlı Beyliği ilk zamanlarda Türk beylikleri arasındaki
çatışmalara katılmamış; bu yüzden güç kaybetmemiştir. Tersine bazı beyliklerin
desteğini de alarak sınırlarını batı yönünde (Bizans'ın aleyhine)
genişletmiştir.
Osmanlı Devleti, zaman içerisinde Anadolu Türk siyasal
birliğini kurmaya çalışmıştır. Bunun için kimi zaman savaşmış, kimi zaman
toprak satın almış; bazen de evlilikler yoluyla çeyiz olarak toprak elde
etmiştir.
Osmanlı Devleti'ne ilk katılan beylik Karesioğullarıdır. Bu
sayede hem donanma gücüne ulaşılmış hem de Anadolu Türk siyasal birliğinin
kurulmasına başlanmıştır. Yıldırım Bayezit döneminde büyük ölçüde sağlanan
siyasal birlik, Timur ile yapılan Ankara Savaşı'nın kaybedilmesiyle son
bulmuştur (1402). Anadolu siyasal birliği kesin olarak ancak Yavuz Sultan Selim
döneminde Dulkadiroğulları Beyliği'nin alınmasıyla sağlanmıştır (1515).
Osmanlı Devleti, Bizans ve Balkanlar'ın içinde bulunduğu
karışıklıkları iyi değerlendirmiştir. Tekfur denilen Bizans valileri merkezi
dinlemiyor ve halka zulmediyorlardı. Balkanlarda ise mezhepsel
(Katolik-Ortodoks) ve etnik çatışmalar vardı.
Osmanlı Devleti'nin Rumeli'ndeki ilk toprak kazanımı Çimpe
Kalesi'dir. Bizans İmparatoru Kantakuzen'e yardım gönderilmiş, buna karşılık
Çimpe Kalesi Osmanlılara verilmiştir (1353). Bu kale Rumeli fetihleri için bir
üs olarak kullanmıştır.
I. Murat döneminde Edirne alınmış ve başkent yapılmıştır.
Böylece Bizans'ın Balkanlar'la ilişkisi kesilmiştir.
Devletin genişleme politikası doğu ve batı yönünde olduğu
için, Edirne başkent olmasına rağmen Bursa da başkent özelliğini devam ettirdi.
İstanbul'un alınmasına kadar devam eden bu durumda Edirne öncelikli bir konuma
sahipti.
Bunun dışında Bulgaristan-Sırbistan arasında geniş bir alan
ele geçirildi. II. Murat döneminde kazanılan 2. Kosova Savaşı sonucunda Balkanlar'da
kesin Türk egemenliği kuruldu.
Osmanlılar, Balkanlar'da fethettikleri topraklara, doğudan
Anadolu'ya gelen Türkmen boylarını parçalara ayırarak yerleştirmişlerdir. İskan Politikası denilen bu uygulamanın
amaçları şunlardır:
Bölgeyi İslamlaştırmak ve Türkleştirmek.
Boyların yapısını bozarak feodal yapılanmayı engellemek.
Tarım üretimini ve vergi gelirlerini artırmak. Devletin
bölgedeki egemenliğini kalıcı kılmak. Boylar üzerindeki denetimi güçlendirmek.
Batı yönünde yapılacak fetihlere kolaylık sağlamak.
Osmanlı Devleti, Balkanlar'da genişleyince Rumeli Beylerbeyliği'ni,
Anadolu'da genişleyince Anadolu Beylerbeyliği'ni kurmuştur. Sınırların batı
yönünde hızla genişlemesi, askere ve yöneticiye olan gereksinimi de artırmıştır.
Bu yüzden Devşirme Sistemi oluşturulmuş ve Yeniçeri Ocağı kurulmuştur.
Anatomi ders notları
Anatomi ders notları