UYGURLAR (745-840)
Uygurlar hakkında kısa bilgi, uygurlar hakkında bilgi, uygurlar devleti tarihi, uygurlar devleti özellikleri.
Göktürk egemenliğine son verdikten sonra Karluk ve Basmilleri yenen Uygurlar, Uygur Devleti'ni kurmuşlardır.
Kurucusu Kutluk Bilge Kül Kağan'dır. İlk zamanlarında Orta Asya'da tam bir hakimiyet kuramamışlar, bu nedenle Orta Asya hakimiyeti için Araplar (Abbasiler) ile Çinliler arasında Talas Savaşı (751) çıkmıştır.
Uygurlar Bögü Kağan zamanında Maniheizm dinini kabul ettiler. Bu dinde et yemek, kan dökmek yasaktı. Bu nedenle Uygurlar hayvancılığı bırakarak tarım yapmak zorunda kalmış ve yerleşik hayata geçmişlerdir. Mani dini Uygurların tarım ve ticaretle uğraşmalarına, sanat alanında gelişmelerine ortam hazırlamıştır.
Ayrıca bu din Uygurların savaşçı yönünü zayıflatmıştır.
Uygurlar 840 yılında Kırgızlar tarafından yıkıldılar. Uygurların bir kısmı Çin'in Kansu bölgesine (Sarı uygurlar) bir kısmı da Doğu Türkistan'a (Turfan uygurları) göç ederek yeni devletler kurmuşlardır.
Uygurların genel özellikleri şöyle sıralanabilir:
Yerleşik hayata geçen ilk Türk topluluğudur.
Hükümdarlarına idikut unvanını vermişlerdir.
Yerleşik hayatın bir sonucu olarak tarihte ilk Türk şehirlerini kurmuşlardır. Saray, tapınak gibi kalıcı mimari eserler yapmışlardır.
Soğdlar'dan aldıkları 18 harfli Uygur alfabesini kullanmışlardır.
Çinlilerden kağıt ve matbaayı almışlar, hareketli had sistemiyle kitap basmışlar, bilimde ve uygarlıkta ileri gitmişlerdir.
Moğolların Türkleşmesinde etkili olmuşlardır.
Anatomi ders notları sayfasına da göz atmanızı öneririz.