Mezopotamya Uygarlıkları Nelerdir
Mezopotamya uygarlıkları, Mezopotamya uygarlıkları hakkında bilgi, Mezopotamya uygarlıkları ders notları.
Dicle ve Fırat nehirleri arasında kalan ve Basra Körfezi'ne
kadar uzanan bölgeye "Mezopotamya" denilmektedir.
Sümerler
Tarihte bilinen en eski uygarlıktır. İlk dönemlerinde şehir
devletleri (siteler) tarzında örgütlenmişlerdir.
"Çivi
Yazısı" adıyla bilinen ilk yazıyı kullanmaya başlamaları ile tarih öncesi
devirler, yerini tarih devirlerine bırakmıştır.
İlk yazılı kanunları oluşturmuşlar, Urgakina Kanunları'nda;
din adamlarının halkı sömürmesini, hırsızlığı, büyücülüğü ve askerlikten
kaçmayı önlemeye çalışmışlardır. Sümer kralları aynı zamanda başkomutan,
başyargıç ve başrahip görevlerini de üstlenmiştir. Sümer yasaları, fidye esasına
dayanan insancıl yasalardır.
Ekonomileri tarıma dayanan Sümerlerde, toprak tanrıların
malı sayılmış ve rahiplerin denetiminde işletilmiştir. Bataklıklar kurutulmuş
ve yapılan su kanalları sayesinde yeni tarım alanları oluşturulmuştur.
Sümer uygarlığından günümüze fazla bir mimari eserin
ulaşamamasının temel nedeni, bölgede taşın azlığından dolayı, eserlerin kerpiç
ve tuğladan yapılmasıdır.
Çoktanrılı bir inanca sahip olan Sümerler, Tanrıları için
"Ziggurat" denilen tapınaklar yapmışlar; bu dinsel amaçlı yapıları,
astronomi çalışmalarında da gözlemevi olarak kullanmışlardır.
Akadlar
Merkezi Agade'dir. İlk büyük merkezi krallığı kurdular. İlk
sürekli orduları kurdular. Dicle ve Fırat nehirleri arasında geniş kanallar
kazarak, sulama şebekesi kurdular. Zafer Anıtı, bu dönemin en önemli sanatsal
yapıtlarındandır.
Babilliler
Sümer ve Akad kanunlannı toplayarak yeniden düzenlediler. "Hammurabi
Kanunları" olarak tanınan bu kanunlar, kısasa kısas ilkesine dayanıyor ve
çok sert cezalar içeriyordu. Tarım ve ticaret geliştirilmeye ve saraylarla
şehir güzelleştirilmeye çalışılmıştır. Ahiret inancı yoktur (Sümerlerin
etkisinde kalmışlardır). Babil'in Asma Bahçeleri ve Babil Kulesi önemli eserleridir.
Bilimsel çalışmalar yapmışlar; Güneş Saatini, Ay ve Güneş Tutulmalarının
devirli olduğunu bulmuşlardır.
Asurlar
Yukarı Mezopotamya bölgesinde kurulmuştur.
Ekonomileri ticarete dayanır. Anadolu'da ticaret merkezleri (kartım) kurmuşlar,
kolonicilik uygulamasını başlatmışlardır.
Anadolu ile yaptıkları ticaret sayesinde, Mezopotamya
yazısını Anadolu'ya taşıyarak, Anadolu'nun tarihi devirlere girmesini
sağlayanlar da Asurlu tüccarlardır (Kültepe Tabletleri).
Silindir mühürler kullanmaları, özel mülkiyet kavramının
geliştiğinin göstergesidir. Kültürel alanda da çalışmalar yapmışlar ve Ninova
Kütüphanesi'ni kurmuşlardır.
E. Elamlar Orta Asya kökenli oldukları bilinmektedir.
Merkezi Sus şehridir.