Tarihte bilinen en eski uygarlıktır. İlk dönemlerinde şehir devletleri (siteler) tarzında örgütlenmişlerdir.
"Çivi Yazısı" adıyla bilinen ilk yazıyı kullanmaya başlamaları ile tarih öncesi devirler, yerini tarih devirlerine bırakmıştır.
İlk yazılı kanunları oluşturmuşlar, Urgakina Kanunları'nda; din adamlarının halkı sömürmesini, hırsızlığı, büyücülüğü ve askerlikten kaçmayı önlemeye çalışmışlardır. Sümer krallar' aynı zamanda başkomutan, başyargıç ve başrahip görevlerini de üstlenmiştir. Sümer yasaları, fidye esasına dayanan insancıl yasalar
dır.
Ekonomileri tarıma dayanan Sümerlerde, toprak tanrıla-rın mali sayılmış ve rahiplerin denetiminde işletilmiştir. Bataklıklar kurutulmuş ve yapılan su kanalları sayesinde yeni tarım alanları oluşturulmuştur.
Sümer uygarlığından günümüze fazla bir mimari eserin ulaşamamasının temel nedeni, bölgede taşın azlığından dolayı, eserlerin kerpiç ve tuğladan yapılmasıdır.
Çoktanrılı bir inanca sahip olan Sümerler, Tanrıları için "Ziggurat" denilen tapınaklar yapmışlar; bu dinsel amaçlı yapıları, astronomi çalışmalarında da gözlemevi olarak kullanmışlardır.